คำพิพากษาฎีกาที่ ๑๒๖๗/๒๕๖๕ 

                    ก่อนที่จะไปดำเนินการโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินโจทก์กับจําเลยตกลงเกี่ยวกับค่าธรรมเนียมในการโอนว่าจะเสียค่าธรรมเนียมในการโอนตามราคาประเมินที่ดินของเจ้าพนักงานที่ดินซึ่งต่ำกว่าความเป็นจริง เป็นการหลีกเลี่ยงค่าภาษีและค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนโอน ข้อตกลงส่วนนี้เป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๐ มีผลเท่ากับไม่มีข้อตกลงดังกล่าวไว้ในสัญญาจะซื้อจะขายที่ระบุให้จําเลยเป็นผู้ชําระค่าธรรมเนียมการโอนทั้งสิ้น เช่นนี้พึงสันนิษฐานได้โดยพฤติการณ์แห่งคดีว่าคู่กรณีได้เจตนาให้ข้อสัญญาข้ออื่นที่สมบูรณ์แยกออกจากส่วนที่เป็นโมฆะตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๗๓ สัญญาจะซื้อจะขายที่ดินส่วนอื่นจึงสมบูรณ์ไม่ตกเป็นโมฆะ และเมื่อสัญญาจะซื้อจะขายมิได้กําหนดให้ผู้ใดออกค่าใช้จ่ายในการจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ กรณีต้องบังคับตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๔๕๗ คือพึงออกใช้เท่ากันทั้งสองฝ่าย เมื่อเจ้าพนักงานที่ดินเรียกเก็บค่าธรรมเนียมในการจดทะเบียนโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินเพิ่มขึ้น โจทก์จะอ้างว่าเป็นหน้าที่ของจําเลยในการออกค่าใช้จ่ายในส่วนดังกล่าวเพียงฝ่ายเดียวหาได้ไม่

 

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

                    มาตรา ๑๕๐  การใดมีวัตถุประสงค์เป็นการต้องห้ามชัดแจ้งโดยกฎหมายเป็นการพ้นวิสัยหรือเป็นการขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน การนั้นเป็นโมฆะ

                    มาตรา ๑๗๓  ถ้าส่วนหนึ่งส่วนใดของนิติกรรมเป็นโมฆะ นิติกรรมนั้นย่อมตกเป็นโมฆะทั้งสิ้น เว้นแต่จะพึงสันนิษฐานได้โดยพฤติการณ์แห่งกรณีว่า คู่กรณีเจตนาจะให้ส่วนที่ไม่เป็นโมฆะนั้นแยกออกจากส่วนที่เป็นโมฆะได้

                    มาตรา ๔๕๗  ค่าฤชาธรรมเนียมทำสัญญาซื้อขายนั้น ผู้ซื้อผู้ขายพึงออกใช้เท่ากันทั้งสองฝ่าย